Bu yazı 14.05.2016 tarihinde PACT websitesinde yayınlanmıştır.
Yakın ilişkilerin korkak insanlara göre olmadığı söylenir, ancak araştırmalar bize ilişkilerin zevki ve güvenilirliğinin bize hayatın sıklıkla sunduğu zorlukların üstesinden gelme esnekliğini sağladığını defalarca göstermektedir. Yaşamın getirdiği engellerin bazıları dışsaldır (örneğin, ekonomik kriz veya sevilen birinin ciddi bir hastalığı veya ebeveynlerin boşanması) ve diğerleri içseldir (örneğin, kararsızlık durumları, kendini sabote etme ve depresyon). Bazen dışsal bir olay, hareketi kesintiye uğratan içsel bir tepkiyi tetikler; frenleme mekanizması genişlemeye karşı bir karşı kuvvet görevi görür ve daralmaya neden olur.
PACT terapisti, şiddetli çatışma yaşayan ve zihinlerinin sözlerine ayak uyduramayacağı bir hızda yanıt veren çiftlerle çalışır. Çift birbirlerine bir şeyler söylemeye çalışırken beyinleri sadece birbirlerinin mikro ifadelerini, ses tonunu ve jestlerini kaydeder. Ne kadar çok konuşmaya çalışırlarsa, işler o kadar kontrolden çıkar. Bir Woody Allen filminde esprili olabilecek bu uzun bir süre boyunca yüksek düzeyde uyarılma halinde kalma ve hiçbir çözüme varmama hali, her iki partnere de ağır zararlar verebilir.
Ferhat ve Şirin, oğulları bir buçuk yaşındayken terapiye geldiler. Bir hoşnutsuzluk döngüsünün içinde sıkışıp kalmışlardı. Oğulları doğuncaya kadar ortak hobileri ve tatmin edici bir ilişkileri vardı. Ancak şimdilerde ebeveynlik sorumlulukları ve birlikte ya da ayrı geçirdikleri zaman hakkında sık sık tartışıyorlardı. Her ikisi de PACT’ın ADA olarak adlandırdığı güvensiz bağlanma stiline sahipti ve bu nedenle sorunları bireysel yollarla çözme alışkanlığı içindeydiler. Onların sloganı “Sadece yalnız mutlu olalım” idi.
İlk seansımızda Şirin’in hamileliğinden hemen önce hayati tehlikesi olan bir bisiklet kazası atlattığı ortaya çıktı. Bir araba ona çarpmıştı ve neredeyse onu öldürüyordu. Bilgilendirme sürecinde kendisini en çok rahatsız eden şeyin kazanın kendisi değil, bisikletin parçalandığını görmesi olduğunu iddia etti. Başka bir bisiklet satın alma ve hatta bisiklete binme arzusunu kaybetmişti. İlgi kaybının travma sonucu olabileceği hakkında hiçbir fikri yoktu.
Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma Yeniden İşleme (EMDR) eğitimi aldıktan sonra PACT becerilerim ile birlikte EMDR’yi uygulamaya karar verdim. EMDR protokolü hastanın zihninde güvenli bir sığınak oluşturmasını gerektirir. İlgili PACT protokolü, partnerin güvenli bir sığınak olarak kullanılmasını ve çiftin güvenli işlevselliğe doğru hareket etmesini gerektirir. Şirin’i Ferhat’ın kucağına oturttum çünkü yüz yüze etkileşim yüksek uyarılma durumlarında her ikisi için de çok fazla düzensizlik oluşturuyordu. Ferhat vücuduyla ona sırtından sarılıyor ve avuçlarını açarak kollarını sağlam bir tutuşla okşuyordu.
Başka bir bisikletin anısına gelene kadar keşif oldukça sorunsuz ilerledi. Şirin’in yüzü hareketsizleşti, titremeye başladı ve elimin hareketini takip etmekte zorlandı; tüm bunlar düzensiz tipte bir düzensizliğin belirtileriydi. Donmaya girdi ve anne ve babasının ona 13 yaşındayken aldığı bisikletten bahsetmeye başladı, aynı zamanda da boşanacaklarını söylemişlerdi. Yüzü duygulanımını kaybetti ve eli titremeye başladı. Vücudu titriyor olmasına rağmen sesi ve sözleri vücudunun geri kalanından ayrışmış, disosiye olmuştu. Anne ve babasının ona verdiği bisikletten ve bu bisikletle özgürlüğe nasıl gittiğinden bahsetmeye devam etti.
Ayrışmayı fark eden kocası öne eğildi ve yüzünü okşamaya başladı. Bu onu rahatsız etti ve onu eliyle durdurdu. Benim desteğimle, bisiklet hakkında konuşmaya devam ederken eşi de onun kollarını ve dizlerini ovuşturmaya başladı. Onu geniş avuçlarıyla okşaması konusunda ısrar ettim çünkü küçük parmağının dokunuşları onun için gıdıklayıcıydı. Titremeye ve ağlamaya başladı. Anne ve babasının boşanmasının ardından hayatının nasıl değiştiğini paylaşmaya devam ederken kocasının onu sıkıca tuttuğu kucağına geçti.
Birlikte sakinleştikçe Şirin ve Ferhat kendi ilişkilerine dair duydukları korkuya doğru ilerlemeyi başardılar. Harap olan bisiklet, Şirin’i özgürlüğüne kavuşturan hem iç hem de dış aracın kaybını simgeliyordu. Bisikletin harap olması, ardından birçok ameliyat ve aylarca hareketsiz kalması, ardından hamileliği ve bebekle ilgili tüm sorumluluklar, onun içsel ve dışsal olarak özgürlüğünden feragat etmesine neden olmuştu. Bu onun, travmalarının oluşturduğu hapishanenin gardiyanının kocası olduğu yönünde bilinçsiz, hatalı bir sonuca varmasına neden olmuştu.
PACT ile çalışmak Şirin’in kocasıyla birlikte özgürlüğün mümkün olduğunu deneyimlemesini sağladı. Güvenli bir işleyiş iskelesi kuran çift, eski alışkanlıklara düşmeden, kopma ve onarım döngüsünü gerçeklik düzeyinde tamamlamayı başardı. Kazadan bu yana ilişkilerinde eksik olan yeni bir samimiyet ve güven duygusunu ifade ettiler.